2024-cü il Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatının qalibi yazıçı Han Kanq oldu.
Bəs Han Kanq kimdir və bu mükafata hansı əsərlərinə görə layiq görülüb?
Kulis.az yeni Nobel mükafatçısı, yazıçı Han Kanq haqqında məlumatları təqdim edir.
Han Kanq 27 noyabr 1970-ci ildə Cənubi Koreyanın Quanqju şəhərində anadan olub.
Atası Han Seunq-von Cənubi Koreyada tanınmış yazıçıdır. Ailəsi 10 yaşında ikən Seula köçüb. Ədəbi mühitdə böyüdüyü üçün kiçik yaşlarından yazı və ədəbiyyata marağı formalaşıb.
Han Kanq Yonsei Universitetində Koreya Ədəbiyyatı üzrə təhsil alıb. Bu dövr onun yazı tərzinin formalaşmasında və mədəni mövzulara olan marağında mühüm rol oynayıb. Universitet təhsilindən sonra özünü yazıçılığa həsr edib.
Yaradıcılıq fəaliyyətinə şeirlə başlayıb. 1993-cü ildə Seul Şinmun qəzetində şeiri dərc edilib. Lakin qısa müddət sonra nəsrə yönəlib.
Onun ilk nəsr əsəri olan "Qırmızı Lövbər" 1994-cü ildə nəşr olunub və o vaxtdan etibarən Han Kanq, əsasən, roman yazıçısı kimi tanınmağa başlayıb.
2007-ci ildə dərc olunan "Vegeterian" romanı onun ən çox tanınan əsəridir. Bu əsər baş qəhrəman Yeonq-hyenin (qadın - red.) qəfil qərarı ilə ət yeməkdən imtina etməsi və bu qərarın ailə və cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməməsi üzərində qurulub. Əsər fərdi azadlıq, cəmiyyətdəki gender rolları və insanın daxili dünyasının mürəkkəbliyini araşdırır. 2016-cı ildə roman ilə Han Kang prestijli Beynəlxalq Buker mükafatını qazanıb və beynəlxalq səviyyədə tanınıb.
1980-ci ildə baş verən Quanqju üsyanı Han Kanqın həyatında və yaradıcılığında böyük iz buraxıb. Bu hadisə Cənubi Koreya tarixində əhəmiyyətli və travmatik bir dövr olub. "İnsan əməlləri" adlı əsəri bu hadisəni ədəbiyyatda əks etdirmək üçün yazılıb. Roman Quanqju üsyanında iştirak edən və ya onun təsirinə məruz qalan insanların travmalarını və bunun nəsillərə ötürülən psixoloji izlərini təsvir edir.
Han Kanqın əsərlərində çox vaxt insan təbiətinin qaranlıq tərəfləri, şiddət, travma və mövcudluğun mənası kimi mövzular işlənir. Onun yazılarında həm fərdi psixologiya, həm də sosial təzyiqlər qarşısında insanların davranışları əks etdirilir. Əsərlərində şiddətin birbaşa təsiri və dərin metaforik məzmunu vardır.
Han Kanqın əsərləri bir çox dillərə tərcümə olunub. Onun əsərləri beynəlxalq ədəbiyyat festivallarında müzakirə olunub, oxucular və tənqidçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.
Han Kanq bir çox mükafatlar qazanıb. Onun beynəlxalq səviyyədə ən çox tanınan mükafatı "Vegeterian" romanı ilə qazandığı Buker mükafatıdır. Bundan başqa, Koreyada Yi Sanq Ədəbiyyat mükafatı və Koreya Roman mükafatı kimi prestijli mükafatlara da layiq görülüb.
O, şəxsi həyatı haqqında çox açıqlama verməyi sevmir. Yazılarını şəxsi təcrübələrindən və müşahidələrindən ilham alaraq yazdığını qeyd edir. Yaradıcılıq fəlsəfəsinə görə, yazmaq insanın qəlbinə toxunmaq, dərin psixoloji və mənəvi qatları araşdırmaqdır.
Han Kanq təkcə roman yazmır, eyni zamanda şeir yazmağa da davam edir. Onun ədəbi fəaliyyətinə qısa hekayələr, uzun nəsr əsərləri və şeirlər daxildir.
O, Koreya və dünya ədəbiyyatında dərin tematikası və poetik üslubu ilə özünəməxsus yer tutur.
