Kulis.Az “Baxılası 50 film” layihəsində Vittorio De Sikanın “Velosiped oğruları” filmini təqdim edir.
Vittorio De Sika (1901-1974) italyan neorealizminin liderlərindən biridir.
Kiçik bank işçisi ailəsində doğulan De Sikanın valideynlərinin arzusu onu mühasib görmək idi.
Amma o, teatr truppasına daxil olur və aktyor kimi çalışır.
Aktyorluq isə ona potensialını realizə etməsi üçün yetmir. Ona görə De Sika özü filmlər çəkməyə başlayır.
Rejissor kimi ilk işləri kinematoqrafik baxımdan sıradan olsa da, tənqidçilər onun idillik komediyalarındakı incə poetikliyi, səmimiyyəti xüsusi qeyd edirdi.
“Uşaqlar bizı baxır” dramı ilə De Sika yaradıcılığında yeni mərhələyə qədəm qoyur.
Bu filmdə ailə münasibətlərinə ilk dəfə olaraq bir uşağın gözü ilə baxılır. Valideynlərinin münasibətindəki saxtalığın ağrısını yaşayan balaca Prikonin tənhalığı, cəmiyyətdə hər şeyin ideal olduğunu sırıyan faşist təbliğatının əksi idi.
Film eyni zamanda italyan kinosunda neorealizmin müjdəçisi oldu.
Ona dünya şöhrəti gətirən, sənədli üslubda ekranlaşdırdığı “Şuşa” (hərfi mənası “ayaqqabı təmizləyən”) filmində isə müharibədən sonrakı İtaliyada sahibsiz uşaq problemini ön plana çıxarır. Bu, rejissorun ilk və əsl neorealist filmi idi.
De Sika neorealizmin ən yaxşı filmlərini yaradıb (“Milanda möcüzə”, “Umberto D”, “Göyün qapısı”) və müxtəlif janrlarda uğurlu ekran əsərləri çəkib.
“Baxılası 50 film layihə”sində italyan neorealizminin şedevrlərindən biri, Luici Bartolininin eyni adlı romanı əsasında çəkilən “Velosiped oğruları” dramını təqdim edəcəyik.
Süjet:
Müharibədən sonrakı İtaliya. Ailə başçısı, gənc Antonio iş axtarır. Uzun axtarışlardan sonra o, nəhayət, iş tapır. Amma yeni işində - küçələrdə afişa vurmaq üçün ona velosiped lazımdır. Məmur ona, “velosiped yoxdursa, iş də yoxdur” deyir. Bunun üçün o, evdə pula gedən yeganə əşyanı - döşək ağlarını sataraq velosiped alır. Amma ilk iş günü onun velosipedini oğurlayırlar.
Film kiçik insanın klassik faciəsindən, onun yaşamaq uğrunda mübarizəsindən, ümidsiz cəhdlərindən bəhs edən sosial psixoloji hekayətdir.
Antonio balaca oğlu ilə velosipedin axtarışlarına başlayır. Tamaşaçı onların gözləri ilə yoxsul Romanı görür.
Velosipedin axtarışları filmin əsasını təşkil edir.
Burda əsas obrazlardan biri metaforik qəhrəman velosipedidi. Yoxsul italyan ailəsi üçün bu, həm ailəni dolandıran əşyadır, həm də gözəl günlərin simvoludur.
Ümidsiz qəhrəman özü velosiped oğurlamağa cəhd etsə də alınmır. Film kədərli bitir. Antonio amansız dünyada çarəsiz, ümidsiz, heç nəsiz qalır.
Rejissoru pessimizmdə günahlandırsalar da, sonralar “Velosiped oğruları” dünya kinematoqrafiyasında klassik film statusunu aldı.
Çox illər sonra De Sika film haqda deyirdi: “Bu film, ola bilsin, bir az sentimentaldır, amma mənim xoşuma gəlir”.
Maraqlı faktlar
De Sika neorealizmin ənənəsinə sadiq qalaraq aktyorları küçədən tapıb.
Çəkilişlərdən sonra Antonio rolunun ifaçısı Lamberto Madciorane işlədiyi zavodda ixtisara düşüb.
Qəhrəmanının taleyini yaşayan Madciorane aktyor kimi fəaliyyətə başlayır.
Baş rola Hollivud ulduzları Keri Qrant və Henri Fonda təklif olunsa da, son nəticədə De Sika qeyri-peşəkar aktyora üstünlük verir.
Antonio məşhur Amerika aktrisası Rita Heyvortun afişasını divara yapışdıranda velosiped oğurlanır.
De Sika rejissura işi ilə yanaşı bayağı filmlərə çəkilir və qonorarını layihələrinə xərcləyirdi.
O, qızğın qumarbaz idi.
Rejissorun 4 filmi Oskara layiq görülüb: “Şuşa”, “Velosiped oğruları”, “Dünən, bu gün, sabah”, “Finzi Kontininin bağı”.
De Sika eyni zamanda Kann, Berlin, Venesiya festivallarının mükafatçısıdır.
Sevda Sultanova
Filmə burdan baxa bilərsiz
Fransua Trüffonunun “400 zərbə” filmi
Abbas Kiarostaminin “Albalı dadı” filmi
Karl Dreyerin “Janna Darkı istirabları” filmi
Sidney Lumet “On iki qəzəbli kişi” filmi
Bernardo Bertoluççinin “Konformist” filmi.
Dziqa Vertovun “Kinokameralı adam” filmi.
Mikalancelo Antonioninin “Macəra” filmi.
Pol Tomas Andersonun “Maqnoliya” filmi
Yasudziro Odzunun “Tokio əhvalatı” filmi.
Vim Vendersin “Berlin üzərində səma ” filmi.
Con Fordun "Dilican" filmi.
İnqmar Berqmanın "Persona" filmi.
Jan Renuarın “Oyun qaydaları” filmi.
