Kulis.az filosof Rahid Uluselin “Avropanın Buddası - Fridrix Nitsşe” adlı fikirlərini təqdim edir.
sayrışlarla
- Fridrix Nitsşe özünü “Avropanın Buddası” sayırdı. İki Buddanın fərqisə bunda: Hind Buddası - Qaranlığın Günəşi, Avropanın Buddası - Günəşin Qarsımasıdır.
- Fridrix Nitsşe insanların üzünə bütün qapıları açmaq təşnəsi ilə onların çoxunu sındırıb. Nitsşedənsonrakı ideya tarixi həm də buna görə yel çəkir, sətəlcəm eləyir.
- Fridrix Nitsşe əxlaqı yalnız dinin içində gördüyündən və əxlaqın müstəqil, yüksək mənəviyyat hadisəsi olduğunu nəzərdən qaçırdığından, onun əks-arqument kimi irəli sürdüyü “immoralizmi” də ifrat cinahda yer alır.
- Fridrix Nitsşe dünyanı əxlaqdan, insanı həyadan soyundurmaq istəyirdi, amma ona geyindirdiyi - məsum çılpaqlıqdan daha əcaib.
- Əgər Nitsşe Babəkdən və xürrəmilər hərəkatından xəbərdar olsaydı, mütləq Babəki Dionisə tay tutardı: özü də mifin yox, real tarixin örnəyi - Zaratuştranın (Zərdüştün) varisi tək.
- Nitsşe inkarçılığında Nitsşeni inkarçılığın bütün toxumları var.
- Nitsşe son həddə gərilmiş Şopenhauerdir.
- Bizim Mirzə Cəlil milli danabaşlığı sığallaya-sığallaya, almanların Fridrix Nitsşesi isə həm milli, həm də ümumdünya danabaşlığını qapazlaya-qapazlaya çarmıxa çəkir.
- Nitsşe tənhalıqdan əzab çəkə-çəkə, onu öyməyin də təzadını özündə yaşadır.
- Fridrix Nitsşenin “personaları” daha çox dünyanın siyasət orbitində - “cadugər dairəsində” dolanan, həm də burada tarix boyu potensial qarşıdurmaları körükləyən adamlardır.
- Nitsşe insanın oyaq və mürgüləyən aqnostikasına fəlsəfi məzmunda imperativ forma verir.
- Fəlsəfənin dönüşyaradıcı və çatyaradıcı əsas xətti Fridrix Nitsşe ilə bitir, onun dəliliyi ilə təntənəsinə çatır.
- 1888-ci ildən sonra təkcə Nitsşe deyil, onunla birlikdə dünya da, deyəsən, dəli olur: XX əsrə “tarixi dəlilik” diaqnozu ilə keçir, iki dəfə – Birinci və İkinci Dünya müharibələrinin dəlixanasına düşür, o vaxtdan bəri mental müalicəsi onu keyləşdirsə də, effektli nəticə vermir: dünyanın “başı” yaratdığı ən dəhşətli nüvə başlıqlarını – qlobal savaşın qarşısını ala bilən ən başlıca vasitə kimi qavrayır: bu da “tarixi dəlilik” sənədi.
– Nitsşe “300 ildən sonra parıldamaq” eşqində idi. Amma elə ölən kimi (1900) köpük qovuqcuqlarında bərq vurmağa birgə başladı...
– Zamanında Nitsşe tək idi, indi dünya doludur psevdonitsşelərlə.
