Vaqif Yusifli Cavid Zeynallının “Leyla” romanı haqda məqalə yazıb. Hər şeydən qabaq bu yazını stajlı tənqidçinin gənc yazıçıya qarşı diqqəti kimi anlamaq lazımdır.
Bu yazının hansısa mülahizələri, ümumi ruhu, forması ilə bağlı mübahisə etmək də olar, lakin bizim diqqətimizi son dərəcə qəribə görünən bir cəhət cəlb etdi.
Tənqidçi uzaqdan da görükən bir təlaşla yazır:
“Hesablamamıza görə son yeddi ildə (2007-2013) müasir Azərbaycan nəsrində 120-dən artıq roman yaranmışdır və belə çıxır ki, hər ilə nə az, nə çox, 17 roman düşür. Bu, əlbəttə, böyük rəqəmdir, hətta Azərbaycan romanının bütün mərhələləri üçün ən yüksək bir nəticədir”.
Yazıçılar Birliyinin 1500 üzvü var, onların yarısının yazıçı olduğunu düşünsək bu 750 edir.
Üstəlik, nə qədər yazıçı da AYB üzvü deyil, bununla belə ədəbi prosesdə çox aktiv iştirak edirlər. Misal üçün Pərviz, Seymur Baycan, Aqşin, Nərmin Kamal.
İndi 800 yazıçı il ərzində 17 roman yazırsa bu çoxdurmu?
Nərmin Kamalın Kulis.Az-da çap edilmiş “Roman epidemiyasının faydaları” məqaləsini oxumağı Vaqif bəydən xahiş edərdim.
Zəngin fakturayla, dərin mülahizələrlə zəngin olan bu məqalədə bəzi statistik məqamlar da var.
Misal üçün Fransada 2007-ci ildə 727 roman, 2008-ci ildə 676 roman, 2009-cu ildə 659 roman. 2010-cu ildə 734 yeni roman çap edilib.
(2008-ci ildə fransız yazıçısı Jan-Mari Qustav Leklezio Nobel Ədəbiyyat mükafatına layiq görülüb.)
Fransanın əhalisi keçən il 65 milyon təşkil edib ki, bu da Azərbaycandan 7 dəfə çoxdur.
Amma Azərbaycanda bir ildə yazılan romanların sayı Fransa statistikası ilə müqayisədə çox gülünc görünür.
Tənqidçinin narahatlığının səbəbləri bizim üçün anlaşılan deyil.
Əlbəttə ki, bu romanların keyfiyyəti ilə bağlı şübhələrə dalmaq mümkündür və tənqidçinin əsas işi də bundan ibarətdir.
Bu gileyi ağacları qorumaq niyyəti ilə bir ekoloq səsləndirsəydi biz ona haqq verməsək belə başa düşərdik...
