Aylardan bəri sürən MKM həyəcanı bitdi. Ehtirasların soyuduğunu düşündüyümüz zaman yenidən aləm bir-birinə dəydi. Bu dəfəki qalmaqalın müəllifi münsiflərlərdir.
Bunu bir kənara qoyaraq ikinci MKM dövründə aparılan gərgin müzakirələrdən birinin – rusdilli yazarlarla bağlı məsələyə keçək.
MKM zamanı əsas suallardan biri də bu idi: bu adamlar nə dərəcədə Azərbaycan yazarlarıdır?
Əlbəttə, hansı dildə yazmasından asılı olmadan, görkəmli şəxsiyyətlərimizdən imtina etmək ağılsızlıq olardı. İbrahimbəyov qardaşları, Çingiz Abdullayev, Natiq Rəsulzadə və s. rus dilində yazmalarına baxmayaraq, bizim yazıçılarımızdır və ilk növbədə, bizim maraqlara xidmət edirlər. Lakin ortaya bir neçə sual çıxır.
Nizaminin Azərbaycan yazıçısı olması təkcə Azərbaycan hüdudları daxilində qəbul olunur. Amma açın bütün xarici ədəbiyyatları və baxın, Nizami harada Azərbaycan şairi kimi tanınır? Şeyx babamız “Xəmsə”sinin bircə poemasını da Azərbaycanca da yazmayıb ki, heç olmasa bunu fakt kimi göstərək.
Hind əsilli Salman Rüşdi 14 yaşından İngiltərəyə köçüb, orada oxuyub və yaşayır. Əsərlərini ingilis dilində yazır. İngilis ədəbiyyatının nümayəndəsi kimi tanınır.
Vidiadxar Suracprasad Naypol – Nobel mükafatı laureatı (2001). Əsərlərini ingilis dilində yazır. Hind əsilli olmasına baxmayaraq, Britaniya yazıçısı kimi tanınır.
Bu misallardan sonra qalxıb rusca əsər yazmaq və bunu Azərbaycan ədəbiyyatı kimi təqdim etmək çox mübahisəlidir. Təbii ki, rus dilinin daha geniş bir areala malik olduğunu, dünyaya çıxmaq üçün əsəri rus dilində yazmağın məqbul olduğunu da söyləmək olar. Amma əlimizdə başqa bir örnək də var.
Türkiyənin dünyada tanınan yazıçılarından biri Əlif Şafak inişil Türkiyənin ən çox satılan kitabı olan “Eşq”i ingiliscə yazdı. O, türk oxucusunu da unutmadı və əsəri türkcə variantını da yazdı. Şəfəq həm dünyada tanınmaq, həm də öz ədəbiyyatının nümayəndəsi olaraq qalmaq üçün bu üsuldan istifadə etdi. Və bu gün heç kəs də onun ingilis yazıçısı olduğunu iddia etmir.
Bəlkə, bir zamanlar rus dilinin önəmi çox böyükdü. Lakin o dönəm çoxdan bitib. Nə bizdə Hindistanda, Kanada da olduğu kimi iki rəsmi dili var, nə də rus dilinin əvvəlki gücü qalıb. Nostalgiyaya qapılmaq lazım deyil.
Yazarlar
-
Ana səhifə
- Yazarlar
