Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?

Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?
14 iyun 2018
# 14:00

Alman fiziki Albert Eynşteyn irqçi və ksenefob görüşlərinin yer aldığı səyahət gündəliyi nəşr olunub. Eynşteyn bu gündəliklərdə 1922-23-cü illərdə Uzaq və Orta Şərqə səyahət təəssüratlarını yazır.

Səyahətlərdə Eynşteynə həyat yoldaşı Elza yoldaşlıq edirmiş.

Yazılarda Eynşteynin əcnəbilər haqqında neqativ ümumiləşdirmələri diqqət çəkir. Çinliləri “Pis, küt adamlar” kimi təqdim edən Eynşteyn “başqa irqlərin yerinə tutsalar, dəhşət olardı” deyir. Halbuki Eynşteyn həyatının sonrakı illərində ABŞ-ın insan haqları mübarizəsində iştirak etmiş, irqçiliyi “ağların xəstəliyi” adlandırmışdı. Gündəliklərdəki Eynşteyn bu görüşü paylaşmır.

Prinston universitetinin çap etdiyi mətnlər Eynşteynin İspaniyadan başlayıb Şri-Lanka üzərindən Çin və Yaponiyaya uzanan yolçuluğuna işıq salır.

Misirin Port-Səid limanından təəssüratlarını qeydə almağa başlayan Eynşteyn bəzi satıcılar haqqında “levantilərin hər rəngi... sanki cəhənnəmdən çıxıblar” (Levantilər (digər adları – latınlar, firənglər) — Yaxın Şərq ərazisində keçmişdə yaşayan italyan və fransız əsilli katolik əhaliyə aid edilən termindir) kimi ifadələr işlədir.

Keçmiş adı Seylon adası olan Şri-Lanka sakinləri haqqında isə bunları yazır:

“Çirkab içində yaşayırlar, yerlər murdarlıqla doludur, az işləyir, az şeyə ehtiyac hiss edirlər. Həyatın bəsit iqtisadiyyat dövrü...”

Məşhur fizikin ən diqqətəlayiq şərhi isə çinlilər haqdadır. Eynşteyn çinli uşaqlar üçün “ruhsuz və hissiyyatsız” təyinini işlədir, Çin xalqı haqqında isə “Qəribə və sürüyə bənzər millət” bəhs edir. Bundan başqa Eynşteyn buradakı qadınlar və kişilərin elə də fərqlənmədiklərini qeyd edib.

# 2520 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

"Nasistlər heç də anadangəlmə cəllad deyildilər" - İsrailə nifrət eləyən yəhudi filosof

"Nasistlər heç də anadangəlmə cəllad deyildilər" - İsrailə nifrət eləyən yəhudi filosof

18:47 4 dekabr 2025
"Onun üçün ədəbiyyat əvvəlindən sonunacan yuxudu..." - Nəriman Əbdülrəhmanlı

"Onun üçün ədəbiyyat əvvəlindən sonunacan yuxudu..." - Nəriman Əbdülrəhmanlı

17:00 4 dekabr 2025
Əxlaq da, ədalət də qorxunun nəticəsidir - Totalitarizmin "atası" haqqında

Əxlaq da, ədalət də qorxunun nəticəsidir - Totalitarizmin "atası" haqqında

16:57 4 dekabr 2025
“Məhsəti” filminə erotik səhnələrə görə lisenziya verilmədi

“Məhsəti” filminə erotik səhnələrə görə lisenziya verilmədi

15:49 4 dekabr 2025
Bəxtiyar Vahabzadə haqqında elmi araşdırmalar toplusu çap olunub

Bəxtiyar Vahabzadə haqqında elmi araşdırmalar toplusu çap olunub

15:30 4 dekabr 2025
Bu tətbiq Rusiyada  bloklandı

Bu tətbiq Rusiyada bloklandı

14:52 4 dekabr 2025
#
#
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər