Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?

Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?
14 iyun 2018
# 14:00

Alman fiziki Albert Eynşteyn irqçi və ksenefob görüşlərinin yer aldığı səyahət gündəliyi nəşr olunub. Eynşteyn bu gündəliklərdə 1922-23-cü illərdə Uzaq və Orta Şərqə səyahət təəssüratlarını yazır.

Səyahətlərdə Eynşteynə həyat yoldaşı Elza yoldaşlıq edirmiş.

Yazılarda Eynşteynin əcnəbilər haqqında neqativ ümumiləşdirmələri diqqət çəkir. Çinliləri “Pis, küt adamlar” kimi təqdim edən Eynşteyn “başqa irqlərin yerinə tutsalar, dəhşət olardı” deyir. Halbuki Eynşteyn həyatının sonrakı illərində ABŞ-ın insan haqları mübarizəsində iştirak etmiş, irqçiliyi “ağların xəstəliyi” adlandırmışdı. Gündəliklərdəki Eynşteyn bu görüşü paylaşmır.

Prinston universitetinin çap etdiyi mətnlər Eynşteynin İspaniyadan başlayıb Şri-Lanka üzərindən Çin və Yaponiyaya uzanan yolçuluğuna işıq salır.

Misirin Port-Səid limanından təəssüratlarını qeydə almağa başlayan Eynşteyn bəzi satıcılar haqqında “levantilərin hər rəngi... sanki cəhənnəmdən çıxıblar” (Levantilər (digər adları – latınlar, firənglər) — Yaxın Şərq ərazisində keçmişdə yaşayan italyan və fransız əsilli katolik əhaliyə aid edilən termindir) kimi ifadələr işlədir.

Keçmiş adı Seylon adası olan Şri-Lanka sakinləri haqqında isə bunları yazır:

“Çirkab içində yaşayırlar, yerlər murdarlıqla doludur, az işləyir, az şeyə ehtiyac hiss edirlər. Həyatın bəsit iqtisadiyyat dövrü...”

Məşhur fizikin ən diqqətəlayiq şərhi isə çinlilər haqdadır. Eynşteyn çinli uşaqlar üçün “ruhsuz və hissiyyatsız” təyinini işlədir, Çin xalqı haqqında isə “Qəribə və sürüyə bənzər millət” bəhs edir. Bundan başqa Eynşteyn buradakı qadınlar və kişilərin elə də fərqlənmədiklərini qeyd edib.

# 2365 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Şəhər işıqlıdır, amma ümidli deyil...  - Bakı ilə necə yadlaşdıq?

Şəhər işıqlıdır, amma ümidli deyil... - Bakı ilə necə yadlaşdıq?

15:00 14 sentyabr 2025
Çadrasını atan inqilabçı qadınlar... - Cəfər Cabbarlı niyə Sevili azərbaycanlı qızın oynamasını istəyirdi?

Çadrasını atan inqilabçı qadınlar... - Cəfər Cabbarlı niyə Sevili azərbaycanlı qızın oynamasını istəyirdi?

10:00 14 sentyabr 2025
Şamaxıda Üzüm və Şərab Festivalı start götürür

Şamaxıda Üzüm və Şərab Festivalı start götürür

16:30 13 sentyabr 2025
İran və Azərbaycan qarşılıqlı mədəniyyət günləri keçirəcək

İran və Azərbaycan qarşılıqlı mədəniyyət günləri keçirəcək

16:05 13 sentyabr 2025
Orxan Pamuk yeni romanını yekunlaşdırmaq üzrədir

Orxan Pamuk yeni romanını yekunlaşdırmaq üzrədir

14:05 13 sentyabr 2025
"Coldplay" Vembley stadionunun tamaşaçı rektordunu qırıb

"Coldplay" Vembley stadionunun tamaşaçı rektordunu qırıb

13:05 13 sentyabr 2025
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər