Kulis.az Orxan Saffarinin "Azərbaycan ailəsi" adlı yazısını təqdim edir.


Azərbaycan ailəsindən birmənalı şəkildə dost çıxmaz.

Xüsusi ilə də bizim kimi cəmiyyətlər üçün “İnsanın ən yaxın dostu, onun ailəsidir” kimi yanlış, pafoslu bir ifadə yoxdur. Sadə, həyatla, dünyayla, yaşamaqla heç bir haqq-hesabı olmayan adamlar, əlbəttə ki, mütəmadi olaraq özlərini mənasız romantik pafoslarla aldadır, içindəki natamamlığı təsəllilərlə doldurmağa çalışır. Adətən, dostsuz, yoldaşsız adamların tezisi olan bu ifadə, doğrudan da özünü aldatmağın ən yaxşı formasıdır.

Bəs necədir həqiqət? Bu gün Azərbaycan ailəsində dostluq münasibətləri varmı? Varsa, onda kim deyər, bu cəmiyyət niyə bədbəxt gündədir? Bu qayğısız, diqqətsiz, sevgisiz adamlar kimlərdir?

Əlbəttə, ailə dostdur. Yəni, əslində, belə olmalıdır. Fəqət, Azərbaycan ailəsindən birmənalı şəkildə dost çıxmaz. Bu da əlbət ki, Azərbaycan valideyni sonunadək fədakardır, özünü qurban verəndir, müqəddəsdir.

Amma Azərbaycan valideyninin bəşəri dəyərləri olmadığı üçün, lokal dünyada özünü bu cür yaxşı və pis ifadə edir. Bu gün hətta Azərbaycanda yaşı-başı keçən kişilər var ki, müqəddəs ailə hesabına yaşayır, maddi və mənəvi şəkildə ailə onu heç zaman yarımçıq qoymur. Qoca ana, ata pensiyasını narkoman oğlunun belə “patı-putusuna” verir.

Altşüur səbəblərdən biri də, Azərbaycandakı ailə dəyərləri qəbilə təfəkkürünə əsaslanmasıdır. Kobud səslənsə də, bu, belədir. Qəbilə təfəkküründə isə heç kim özbaşına, azad deyil.

Kimlərsə düşünürsə ki, bu, hər yerdə belədir, qətiyyən. Dünyanın heç bir yerində, terminoloji desək, azadlıq adının hərfi mənasının və pərdə önü görüntüsünün olduğu ölkələrdə Azərbaycandakı kimi ailə münasibətləri yoxdur. Çünki bu coğrafiyanın, genetikanın kodları ictimai təfəkkürə hesablanmayıb.

Sözsüz, danışdıqca uzatmaq, uzandıqca pafoslu danışmaq da olar. Fəqət ehtiyac yoxdur. İnsanlar, Azərbaycan insanı azadlığa o qədər tamarzıdır ki, yüngül formada səmimiyyət dostluq hesab olunur.

Məsələn, atası ilə içki içə bilən gənc oğlanlar düşünür ki, artıq dost olublar. Yaxud da, sevgilisinin olduğunu anasına deyə bilən xanımlar. Doğrudanmı dostluq budur? Qayğı, dəyərlərlə böyümək, sevgi-bunlar nədir bəs?

Məhz bu gün Azərbaycan ailə modelində dostluq anlayışı qətiyyən yoxdur. Kapitalist münasibətlər əsasında qurulan anlayışda hansı dostluqdan söz gedə bilər? Burada qız övladı müddətli, batan sərmayə, oğlan övladı isə nisbətən daha uğurlu kapital, arta bilən biznesdir.

Azərbaycan ailələrində heç kim bir-birini anlamır, hamı bir-birinə yalan danışır, qəti şəkildə isə səmimiyyət yoxdur. Bu gün hansı gənc ailəsi ilə nə qədər dostdur ki? Hansı gənc xanım ailəsini qarşısına qoyub, istəklərini, yaşamaq istədiyi həyatı deyə bilir? Yaxud da, hansı gənc kişi istədiyi formada yaşaya bilir, istəkləri nəzərə alınır? Kim öz iradəsi ilə hərəkət edir? Səmimi olmaq lazımdırsa, heç kim.
Azərbaycan ailəsi bu gün Azərbaycan gəncinə düşməndir. Amma yaxşı tərəfi odur ki, bu ailə ilə mübarizədə məğlub olanda da, səni qaldıran məhz onlar olur.

Daha açıq desək, Azərbaycan ailəsi Azərbaycan gəncinin ən mərd və ləyaqətli düşməndir.

• Markesin romanı əsasında çəkilən serial sabah yayımlanacaq
• Yolumuzu bağlamağa çalışan sovet milisinin uğursuz cəhdi - Azadlıq meydanındakı qum dənələri
• Azərbaycan Mərakeşdə beynəlxalq film festivalında