“O mesajı dəfələrlə dinlədim” - Vəfat edən yazıçının NOBEL NİTQİ

Kulis.az bu günlərdə vəfat edən Amerikan yazıçısı Toni Morrisonun 1993-cü ildə Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatı alarkən etdiyi çıxışı təqdim edir.

Bu zala məndən əvvəl bura gələnlərin ruhu ilə sarılmış halda girdim. Aralarında, əsərləri ilə mənə fərqli dünyaların qapılarını açan imzaların da olduğu Nobel Mükafatı sahibləri, bir yandan gözümü qorxudarkən, digər tərəfdən insanı bağrına basır. Yaradıcılıqlarının miqyası və özünəməxsusluğu, cəsarəti və baxış bucağının dəqiqliyi bəzi hallarda qəlbimi qırdı. Əsərlərinin heyrət verən möhtəşəmlikləri məni həm çətinliyə salıb, həm də bəsləyib. Onlara olan borcum, məni bu seçilmiş qrupa daxil etdiyi üçün İsveç Akademiyasına olan borcumla yarışacaq səviyyədədir.

Oktyabr ayının əvvəllərində bir yazar dostum mənə səsli mesaj göndərdi. Bu mesajı həftələrlə telesekretarda saxladım və səsindəki titrək xoşbəxtliyi, sözlərindəki inancı duymaq üçün təkrar-təkrar qulaq asdım. Mesajda belə deyirdi: “Əziz dostum, aldığın mükafat eyni zamanda bizim sayılır və səninkilərdən daha yaxşı əllərdə ola bilməzdi”. Mesajındakı şövq, haqlı optimizmi və əsrarəngiz etibarı bu günü mənim üçün çox mənalı edir.

Ancaq bu zaldan, zala girəndə hiss etdiyimdən daha xoş hisslərlə ayrılacağam. Bu da gələcəkdə Nobel Mükafatını alacaq şəxslərin ruhları ilə sarılacağıma görədir. Onlar, mən bu sözləri söylərkən bizi xəyalını belə qura bilməyəcəyimiz qədər aydınladacaq o dili araşdırır, sözləri ələyir və partladırlar.

Bəziləri bu ilahi məbəddə bir yer tapa biləcək, bəziləri tapa bilməyəcək qədər dahi olsa da, bu damın altında bir araya gələnlərin sayı getdikcə artır. Səsləri, özlərindən əvvəlki və gələcəkdəki mədəniyyətlərin səsinə çevrilir. Bizi xəyal gücləri ilə müşahidə edirlər.

Buna görə də İsveç Akademiyasının mənə bəxş etdiyi bu mükafatı, atalarımın mənə verdiyi hədiyyələri, bacılarımın təbriklərini və gələcək yazarların gözləntilərini də nəzərə alaraq qəbul edirəm. Bu xoşbəxt anı mənimlə paylaşmağınız diləyi ilə.