“Yaşadığım əzablar məsləyimi yerlə bir elədi”

Alman yazıçısı Herman Hesse Ədəbiyyat üzrə Nobel Mükafatına 1946-cı ildə layiq görülüb. Lakin səhhəti yazıçıya mükafatın təqdimetmə mərasiminə qatılmağa imkan vermədi. Hessenin mərasim üçün yazdığı mətni isveçrəli nazir Henri Vallotton oxudu...

Kulis.az yazıçının “Nobel nitqi”ni təqdim edir.

“Təşkil etdiyinizi tədbirə görə sizi təbrik edir və sayğı duyuram, qonağınız ola bilmədiyimə görə və sizə canlı şəkildə təşəkkür edə bilmədiyimə görə çox üzgünəm. Səhhətimə həmişə həssas yanaşan insan olmuşam. Xüsusilə 1933-cu ildən sonra yaşadığım əzablar üzərimə çox ağır bir yük oldu, həyatımın məsləyini yerlə bir elədi. Amma zehnim bundan zərər görmədi və özümü sizə, Nobel komitəsinə ilham verən ideyalara çox yaxın hiss edirəm. O ideya ağlın müharibəyə və dağıtmağa deyil, sülhə və əmin-amanlığa xidmət etməli olması ideyasıdır.

Ancaq mənim istəyim milli xüsusiyyətlərin bulanıqlaşıb itməsi və insanlığın intellektual olaraq eyniləşməsi deyil. Əksinə, hər formanın və fərqli rəngin bu gözəl dünyamızda uzun müddət mövcud olmasını istəyirəm. Fərqli irqlərə, millətlərə, dillərə, davranışlara və baxış bucaqlarına sahib olan insanların mövcudluğu necə möhtəşəmdir. Əgər müharibələrə, işğallara və ilhaqlara qarşı nifrət, barışmaz bir düşmənçilik sərgiləyirəmsə, bunun bir neçə səbəbi var, amma ən mühümü insan mədəniyyətinin özündən yaranan, son dərəcə fərdi və bir birindən fərqli olan bir çox uğurunun bu qaranlıq güclərə qurban getməsidir. Böyük bəsitləşdirmələrə nifrət edirəm və keyfiyyətcə təkrarı mümkün olmayan unikallığa heyranam.

Qonağınız və məsləkdaşınız olaraq, ölkəniz İsveçə, onun dilinə və mədəniyyətinə, zəngin və qürurlu tarixinə, özünəməxsusluğunu qorumaq üçün göstərdiyi əzmə görə sizi təbrik edirəm və təşəkkürlərimi çatdırıram. İsveçdə heç vaxt olmamışam, ancaq o ilk hədiyyəni aldıqdan sonra keçən illər ərzində ölkənizdən mənə bir çox gözəl və xoş şeylər gəldi. Bundan 40 il əvvəl gələn o ilk hədiyə Selma Lagerölfün mənə ithaf etdiyi “Christ Legends” kitabının ilk nəşrinin sürəti idi. İllər ərzində ölkənizlə xeyli dəyərli alış-verişim oldu və bu son möhtəşəm hədiyyənizlə məni çox təəccübləndirdiniz. Sizə qarşı olan dərin minnətdarlıq hissimi ifadə etməyimə icazə verin!"