Çox təlaşlı və kədərliyəm – Çingiz Abdullayev yazır...

Kulis.az Xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevin dahi fransız yazıçı Marsel Prustun 150 illik yubileyi ilə bağlı yazdığı qısa yazını təqdim edir.

Fransız yazıçı Marsel Prustun 150 illiyi tamam oldu. Bir çoxları onu Vladimir Pozner və digər jurnalistlərin də istifadə etdiyi “Prust anketi”nə görə tanıyır. Ancaq o, ötən əsrin ən böyük yazıçılarından biri idi. Fransada XX əsrin yekunları aparılanda, Kamyu və Prustun romanları fransız ədəbiyyatının ən möhtəşəm əsərləri kimi qəbul edilmişdi.

Etiraf edirik ki, Prust və Coys əsərləri çox çətin oxunan iki dahidir. Amma bu, onların istedadının miqyasına qətiyyən təsir etmir. Marsel Prus ədəbiyyatda “estetik inqilab” etdi. Bunu hər kəs dərk edə bilməz. Əgər başla kitabın “toqquşması” zamanı sadəcə boş səs əmələ gəlirsə, bunda həmişə kitab günahkar olmur. Gülməlidir, amma reallıqdır.

Biz bu dahi yazıçının böyüklüyü qarşısında baş əyirik.

Son vaxtlar çox təlaşlı və kədərliyəm.

Mənim ölkəmin gənc yazarları dünya ədəbiyyatının klassikləri ilə tanış olmaq istəmir. Söhbət təkcə Prust, ya da Sartrdan getmir. Bəs, digərləri? Molyer və Rabledən heç danışmıram. Ona hələ çox var. Hüqo, Balzak, Düma, Stendal, Mopassan, Merime, Dode, Flober, Zolya və nəhayət Jül Vern və Qustav Emar da populyarlığını itirir?

Simenon, Kamyu, Ekzüperi, Bekket, İonesko isə sadəcə familiyaları məktəb dərsliklərindən yadda qalan müəlliflərə çevrilir?

Tərcümələr pisdir?

Yoxsa, dünya ədəbiyyatının şedevrləri ilə tanış olmağa istək yoxdu?

Heç olmasa, Fransa misalında...

Rusiya, İngiltərə, ABŞ, Almaniya, İtaliya haqqında isə heç danışmıram. Çox sadalamaq olar. Belə də yaşayırıq. Ancaq dünya yenə də Marsel Prustun yubileyini qeyd edir.