Dilqəmlə Şahbazın şəklinə baxmaq - Ayxan Ayvaz yazır...

Əsirlikdən dönmüşəm anacığım; öz məmləkətimdə düşmən qalasında...

Nazim Hikmət

Koronanın qılıncının dalının da, qabağının da kəsdiyi, şəhid və yaralıların şəkillərinin yayıldığı dönəmdə hamımızı sevindirən bir xəbər özünü yetirdi: neçə ildir əsirlikdə olan Şahbaz Quliyev və Dilqəm Əsgərov vətənə qayıtdı.

Təyyarənin qarşısında durmuş, üzündə əsirliyin ağrısı ilə xilas olmağın sevincini eyni anda daşıyan bu iki adamın şəkildən bizə ötürdüyü mesaj çox gözəldir: itirdiyin, uduzduğun hər şey bir gün sevgiyə çevrilib sənin olacaq!

Dilqəmlə Şahbaz hardan bilərdilər ki, bir gün arzuladığımız, həsrətini çəkdiyimiz torpaqlar geri alınacaq, bütün daşlar yerinə oturacaq və onlar yenidən öz Vətənlərinə dönəcəklər.

Biz "Fəryad" filmindən əsirliyin ağrı-acısını hiss etmişdik. Doğrusu, bu şəkil mənə o ağrı-acının faktı kimi daha təsirli gəldi. Öz yurdunda, öz torpağındasan, ancaq düşmən qalasında!
Sanki səni öz evində dustaq ediblər. Hər şey sənə doğmadır - torpaq, ağaclar, külək, yağış, bircə sənin yan-yörəndəki insanlar yaddır. Evinin içindəsən, ancaq başının üstündə başqa adamlar var. Sən o adamların dediyi ilə oturub-durur, onların kinayəli baxışlarıyla, sərt hərəkətləri ilə üzləşirsən. Doğmalığın üstündən çalın-çarpaz xətt çəkiblər.

Buraları tanıyırsan, öz Vətənindi. Lakin kimlərsə gəlib sənin evində ehkam kəsir. Sən dustaqsan, istədiyini edə bilmirsən, qəfəsdəsən.

Bu gün isə o qəfəsdən səni uçurdub azadlığın səmasına buraxıblar. Çaşqınsan, qəribə hislər yaşayırsan. Bilmirsən, qəfəs də səninlə bir yerdə gəlib, yoxsa qəfəsin özü də azadlıqdadır.

Dilqəmlə Şahbazın şəklinə baxanda həm də onu düşünürsən ki, sən onları heç cür anlaya bilməzsən. Onların baxışları bilmədiyin bir dildə yazılmış mətn kimidir. O şəkil hansısa kubizm elementləri ilə dolu olan rəsm əsərini də xatırladır. Baxırsan, sənə nəsə deyir, ancaq tam dərk edə bilmirsən.

"Tərifsiz kədərlər içində, illərin ağırlığını çiyinlərimdə daşıya-daşıya gəlib çatdım" - o şəkildəki yazıdan az-maz bunu oxumaq olur, şəklin qalanına isə sadəcə baxmaq, baxmaq və sadəcə sevinmək qalır.

Deyirsən, İlahi, şükür sənə!

İlahi, bu gözəl şəklə görə, yaxşı ki varsan.

Yaxşı ki bu dünyada acını, kədəri əlləri ilə aralayıb balaca bir pəncərədən bizə baxan o xoşbəxtliyi hamımıza göstərdin.