Boz, monoton, karantinli günlərimizdə bir ayı gündəmi zəbt elədi. Onun şəhərin küçələrində dolaşmağı, səkidə yuxuya getməyi, yorğun görkəmi şəbəkə istifadəçilərini əməlli-başlı əyləndirdi. Ancaq mən ayının halına acıdım. Onu sirkdən qaçan heyvanlardan biri kimi hiss elədim. Azadlığına qovuşmaq istəyirdi, bəlkə də. Bəlkə də təbiətdən bezmişdi, şəhərə olan marağını boğa bilməmişdi.

Ancaq sonradan ayı da anladı ki, şəhər ona yaddır, insanlar onu incidə bilər. Bədəninə təbiətə, meşəyə, mağarasına qayıtmaq həsrəti çökdü.

Nədənsə yırtıcı heyvanların arasında ayı mənə daha çox kədərli görünüb. Səbəbini anlaya bilmirəm, amma ayının düşdüyü ağrılı situasiyanı hiss edə bilirəm.

Şəkidə peyda olan qonur ayı isə səkillərdə vurnuxur, sanki kimisə axtarırdı. Hələ şirin-şirin yuxuya getməyi onun necə həssas olduğunu göstərirdi. Düşünürəm ki, bəlkə ayı intihar etmək istəyib. Ümumiyyətlə, heyvanların intihar etməsi məsələsi məni çox düşündürüb. İntihara cəhd edən başqa heyvanlar arasında vəhşi təbiətdə yaşayan balinaları misal çəkmək olar.

Su heyvanları parkında təbii mühitdə doğulmuş bir balinanın özünü suyun kənarına atıb 10 dəqiqəyə qədər orada dayanmasını göstərən video sosial mediada çox paylaşılmışdı. Balinanın intihar cəhdi etdiyinə dair onlarla yazı yazılmışdı. Qatil balinaların təbii olmayan mühitdə fərqli davrandığı, kürəyini hovuza sürtmə, ya da dişlərini qıcamaq kimi davranışlar sərgilədiyi bilinir. Heyvanların özlərinə zərər verən bu növ davranışlara niyə yönəldiyini anlamaq üçün duyğuları nə qədər hiss etdiklərini bilməliyik. İnsanlarla qarşılıqlı əlaqəyə girmək əhəmiyyətli bir faktor da ola bilər.

Başqa bir misal çəkək. Heyvanxanada bir ayı, balasını boğduqdan sonra özünü öldürmüş, bu hadisə qapalı halda yaşamağa alışa bilmədiyi üçün ayının şüurlu şəkildə etdiyi hərəkət kimi qəbul edilmişdi. Amma heyvan təbii ərazisindən uzaqlaşdırılması, eyni zamanda balasına bir xəstəlik səbəbi ilə kateter taxılması nəticəsində yaşadığı ağır əzaba görə bu təbii olmayan hərəkəti etmişdi.

Hər halda, heyvanların intihar etmək istəyi müəmmalı, sirlidir.

XXI əsr depressiya dövrünü yaşayır.

Sürətli internet, ağıllı telefonlar, sosial şəbəkələr, onlayn şoppinqlər, süni emosiyalar bizi daha da tənhalaşdırır, mənəviyyatımızı boşluğa atır. Şəkidəki ayı isə buna əyani sübutdur ki, onun şəhərdə gəzməyi bizi nə qədər təəccübləndirdi. Feysbukda şəkillərini paylaşıb gündəmə gətirdik sevimli ayını. Cəmiyyətin ayıya olan lağlağısı da depressiv əlamətdir. Çünki nəsə tapıb gülməlidir, zamanı keçirməlidir. Mənsə, ayıya şəbədə qoşa bilmədim, onu qucaqlayıb susmaq istədim.

• Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Azərbaycan ədəbiyyatı - İradə Musayeva
• Berlində Mir Cəlalın hekayələr kitabının təqdimatı olub
• "Yazılan həyatdır, yoxsa həyat yazılandan doğur?" - "Gülçöhrə və Əsgər"də postmodern axtarış