Ayxan Ayvaz

Bu əhvalatı mənə atam danışmışdı. O vaxt, səhv eləmirəmsə, 2004-cü ildə Orhan Pamuk Bakıya gəlmişdi.

Həmin gün atamla Murad Köhnəqala “26-lar” parkında gəzişirmiş. Orhan Pamuk onlara yaxınlaşıb.

- Salam. Bilmirsiniz, Yazıçılar Birliyi hardadır?

Murad Köhnəqala bu boylu-buxunlu adama baxıb soruşub:

- Neyləyirsən Yazıçılar Birliyini?

- Məni ora dəvət ediblər, qurultaya – Pamuk sakitcə cavab verib.

O zaman Orhan Pamuk hələ Nobel mükafatını almamışdı, Azərbaycanda o qədər də tanınmırdı.

- Demək, sən də bizim kimi bədbəxtsən. – Murad əlini onun çiyninə vurub gülümsəyib.

- Anlamadım. Niyə bədbəxt? – Orhan Pamuk donuq ifadə ilə onlara baxıb.

- Biz də yazıçıyıq, sən də. – Murad dillənib. – Gəl gedək araq içək. Üstündə nə qədər var?

Orhan Pamuk yenə bir şey başa düşməyib, amma gülümsünüb.

- Kimin yanına gedirsən Yazıçılar Birliyində? – skamyada oturanda Murad soruşub.

- Anar müəllimin.

- A kişi, ədəbiyyat bizim yanımızdadır, Anarın yox. Bilirsən, biz Azad Yazarlar Ocağı açmışıq. Rasim Qaracanı eşidibsən?

Orxan Pamuk gözlərini döyüb.

- Hardan biləsən? Rasim, mən, Həmid gənc yazarları yığıb Yazıçılar Birliyinə alternativ qurum yaratmışıq. Əslində mən yaratmışam buranı. Prosto, öz uşaqlarımızdı da, day dava salmadım, dedim, qoy sizin də adınız olsun.

- Məni əfv edin, - Orhan Pamuk ayağa qalxıb – Anar müəllim gözləyir.

Murad əsəbləşib:

- Yekə kişisən, ə, sənə burda bir Quranlıq söz danışdım. Ora gedəcəksən, sənə yağ-bal verəcəklər? Burda yaxşı bir kafe var, gedək boğazımızı yaşlıyaq. Anar kitabını çıxaracaq burda?

Orhan Pamuk təzədən skamyada oturub.

- Ay sağ ol! Bax bu kişi var e, - Murad atamı göstərib. – Eyvaz Əlləzoğludur, belə yazıçıdır, bax belə. Bundan öyrənəcək çox şeyin var.

- Şad oldum!

- Sözümü kəsmə. Bizdə çoxdur belə istedadlı yazıçılar. Hamısını Anar məhv elədi. Düz sözümdü. Seymur Baycan var, yanımda hərlənir, sabah gələrsən tanış eləyərəm səni. İstedadlı oğlandı. Gedib Anardan nə öyrənəcəksən? Heç nə. Anarın yanına ancaq istedadsız adamlar gedir, incimə sözümdən.

- Məni dəvət ediblər. Anar müəllimi filmlərindən tanıyıram.

- Bax, dedim ki, sözümü kəsmə. Mənim özüm də elə belə oğlan deyiləm. Düz demirəm, Eyvaz? Qoşma, gəraylılarım var ki, yüz oğlan birləşsə yaza bilməz.

Bundan sonra olan söhbəti atam danışır:

“Gördük ki, Aydın Xan kostyumunun qabağını bağlaya-bağlaya bizə tərəf gəlir. Orhan bəy, xoş gəldin dedi, qoluna girib Yazıçılar Birliyinə tərəf apardı. Murad yerindən durdu, möhkəm əsəbləşmişdi, dedi, Aydın səni vurub şil-küt edərəm. Bu vaxt Səlim Babullaoğlu gəldi, Aydının yaxasından yapışmaq istəyən Muradı kənara eləyib başa saldı ki, yeşə kişisiz, adam Türkiyədən gəlib, tanınmış yazıçıdır, siz də onu dartışdırırsız.

- Səlim, sənə hörmətim var, qarışma. Qoy bunun leşini sərim.

- Murad, müsahibə alacam Orhanla, xahiş edirəm, çıxanda gətirəcəm görüşərik.

Murad handan-hana sakitləşdi:

- Bura bax, - dedi, - Orxan, mənim nömrəmi götür Səlimdən, zəng elə. Buralardayıq. Sən görürəm ağıllı oğlansan, aldatmasınlar səni, gələrsən mən sənə hər şeyi başa salaram”.

Bu yaxınlarda yeni romanı çap olunan, dünyanın ən təsirli dördüncü adamı seçilən Orhan Pamuk o gün Murad Köhnəqalaya zəng edibmi, bilmirəm. Amma içimdə qəribə bir hiss var: Orhan Pamuk belə maraqlı obrazı əlindən qaçırtmazdı.

• Beynəlxalq Abidələr və Tarixi Yerlər Günü ilə əlaqədar icmal hazırlandı
• Atatürkün bacısının həyatı kitaba çevrildi
• Qəbirqazan - Maksim Qorkinin hekayəsi