Şəlalə Göytürk

Gənc yazarlarımız (şairlərimiz) arasında dəb düşən ucuzvari tendensiya – əsər qəhrəmanlarına xarici adlar yapışdırmaq məsələsinə bir neçə kəlmə münasibət bildirmək istəyirəm.

Vəziyyət belədi: Sənin həyatda gördüyün Gülnisə ilə Hacəhmədin gün-güzəranıdı, amma beynəlxalq status qazanmaq üçün Conla Cesikanın həyatından yazmağa iddialısan. Dünya şöhrətli yazıçı olmaq ümidi ilə girişirsən bu Sizif əməyinə. Əsərin ortasında bir baxırsan ki, Con anasını Cesikagilə elçiliyə yollayıb, Allahın izni, peyğəmbərin şəriəti ilə qızı gədəyə istəyirlər. Cesinin də atası tərsin biri olur, deyir, sizə verəsi qızım yoxdu. Cesiyə Conla görüşməyi qadağan edir. Bundan sonra sevgililər xəlvət görüşməyə başlayır. Bir gün Cesika Cona ismarıc göndərir ki, bəs məni əmimoğluna verirlər...və s. və i.a.

Yəni, sən Azərbaycanda yaşayıb, azərbaycanca düşünüb, Azərbaycan dilində yazıb da bir qərblinin həyatını qələmə ala bilməzsən. Sənin kinolarda gördüyün o həyat barədə reallıqda təsəvvürün yoxdu, hansısa bir Conun həyat tərzini, ictimai mühitini, psixologiyasını yazıya gətirəcək qədər bilgiyə malik deyilsən. Qəhrəmanlara viski içirtmək, sevgili ilə sərxoş olub küçədə mahnı oxumaq, hökumət binasının qabağında antikapitalist çıxışlar etmək, köynəyini cırıb bayrağa çevirmək kimi romantik film epizodlarının təsiri ilə əsər əmələ gətirməyi düşünürsənsə, bəribaşdan qələmi yerə qoymağın məsləhətdi.

Qısası: Bu növ ədəbi mutasiya ilə dünya ədəbiyyatına çıxmaq, dünya oxucusunu maraqlandırmaq mümkün deyil, əbəs əziyyətdi, həm də gülməlidi. Üstəlik, yazıçılıq kimi maarifçi, inqilabi sənətə iddialı biri kimi, sən öz cəmiyyətindəki “elçilik” adlı feodalizmdənqalma zorakı adəti ləğv edə bilməmisənsə, (heç olmasa, öz çevrəndə buna qarşı çıxmamısansa) sənin romanında baş verən bütün haqq-hesablar “Iphone” icad edən bir millətin oxucusu üçün çoxdan tarixə qovuşmuş ibtidai problemlərdi və hər hansı çəkisi ilə diqqəti cəlb edə bilməz.

• Rusiyanın Xalq artisti vəfat etdi
• Dünyanı dəyişmək inadı
• Melburq qalereyası 78 il sonra bağlanır